Coulanceregeling voor oudere bestuurder kan in december ingaan
Administratieve verlenging van het rijbewijs van gezonde 75-plussers met een jaar is technisch mogelijk. Het vergt wel een aanpassing van het Reglement Rijbewijzen en een codering in het Rijbewijsregister. Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur streeft ernaar om deze tijdelijke maatregel per 1 december van dit jaar te laten ingaan. Ondertussen werkt ze aan een stelselwijziging die voorziet in een structurele oplossing.
Het kabinet kwam vorige maand met het idee van deze zogeheten ‘coulanceregeling’ om een einde te maken aan de lange wachtlijsten bij het CBR, waar ouderen tegenaan liepen die hun rijbewijs wilden verlengen. Eerder dit jaar wees de minister administratieve verlenging nog af, zelfs na een motie van de Tweede Kamer. De maatregel kan het CBR lucht geven, doordat de organisatie zich dan vooral kan richten op risicovolle groepen. Tegelijkertijd kunnen 75-plussers maximaal een jaar blijven rijden, in afwachting van het besluit over hun rijgeschiktheid.
Voorbereidingstijd
Eerst moest nog wel bekeken worden of het voorstel uitvoerbaar was. Dat is inderdaad het geval, schrijft Van Nieuwenhuizen aan de Kamer, maar invoering lukt niet eerder dan 1 december vanwege de benodigde aanpassing van alle administratieve systemen bij CBR en RDW, zo heeft ze laten weten aan de Tweede Kamer. Het is volgens de bewindsvrouw wel van belang dat de medische capaciteit bij het CBR wordt uitgebreid.
Ook moest ze het voorstel afstemmen met haar collega van Justitie met oog op handhaving. Als de regeling van kracht is moet de politie die een oudere automobilist staande houdt namelijk in het Rijbewijsregister controleren of deze bestuurder voldoet aan de regeling. Dat vergt een extra handeling. Omdat het maar een beperkte groep betreft, gaat de minister Grapperhaus van Justitie ermee akkoord.
Voorwaarden
Niet alle 75-plussers vallen automatisch binnen de regeling. Er gelden enkele voorwaarden. Zo moet het rijbewijs nog niet verlopen zijn op het moment dat de gezondheidsverklaring wordt ingediend. Ook mogen er geen relevante medische beperkingen zijn om te kunnen rijden. Verder geldt de regeling niet voor C- en D-rijbewijzen. Bestuurders van wie het rijbewijs is ingevorderd, ingehouden of geschorst vallen eveneens buiten de regeling. De mensen die wel gebruik kunnen maken van de regeling moeten er rekening mee houden dat ze niet in het buitenland mogen rijden. Verder moeten ze altijd een ander legitimatiebewijs op zak hebben, omdat niet alle instanties de mogelijkheid hebben om in het rijbewijsregister te controleren of een rijbewijs geldig is.
Afgaande op cijfers van het CBR verwacht minister Van Nieuwenhuizen dat zo’n 60.000 ouderen geholpen zijn met de nieuwe regeling. Ze schat dat er zo’n 190.000 bestuurders gebruik kunnen maken van de administratieve verlenging, maar het CBR denkt dat de maatregel maar nodig is voor zo’n dertig procent daarvan. “Mensen die geen specialist hoeven te bezoeken of een rijtest moeten doen alvorens medisch beoordeeld te worden, kunnen door het CBR direct geholpen worden zodat hun rijbewijs niet verloopt.” Jaarlijks beoordeelt het CBR ongeveer 200.000 dossiers van 75-plussers die hun rijbewijs willen verlengen.
Structurele oplossing
De coulanceregeling die per 1 december 2019 moet ingaan is overigens een tijdelijke maatregel, die in principe een jaar zal gelden, met een mogelijke verlenging van maximaal nog een jaar. Minister Van Nieuwenhuizen wil daarna een structurele oplossing. Daarvoor is een stelselwijziging nodig en dat vergt nog nader onderzoek. Gedacht wordt aan een meer risicogestuurd systeem waarbij de keuring niet meer afhangt van type rijbewijs of leeftijd, maar van een medische indicatie.
Uitgangspunt is in zo’n opzet een meldingsplicht tijdens de looptijd van het onderzoek. “Bekeken moet worden in hoeverre de rijgeschiktheid gedurende de looptijd van het rijbewijs worden beoordeeld. In dit proces zal de huidige lijst van aandoeningen tegen het licht worden gehouden”, schrijft de minister aan de Kamer. Medio 2020 verwacht ze meer duidelijkheid over hoe het nieuwe systeem eruit zal zien.
Regeling in andere landen
Uit onderzoek blijkt dat Nederland vergeleken met omringende landen als Duitsland, België en Zweden het enige land is met een leeftijdsgebonden medische keuring. Andere landen hebben alleen een meldplicht voor burgers en behandelend arts. Denemarken heeft de seniorenkeuring bij de verlenging van het rijbewijs twee jaar geleden afgeschaft. In plaats daarvan is er een meldplicht ingevoerd.
De Consumentenbond is blij dat er nu eerst een tijdelijk coulanceregeling komt voor 75-plussers, maar betreurt het dat de invoering nog een halfjaar duurt. Daarom heeft de bond aan het Verbond van Verzekeraars gevraagd zijn leden op te roepen vanaf nu coulance te betrachten en de maatregel alvast uit te voeren. De Ombudsman trok de afgelopen periode ook verschillende keren aan de bel en riep de minister op om snel met oplossingen te komen om de behandelingstermijnen van de rijbewijsprocedures te versnellen.
Lees ook:
