In België gaan stemmen op om zowel kandidaat-bestuurders als hun begeleiders verplicht rijlessen te laten volgen. Experts dringen extra aan op deze maatregel, nadat afgelopen weekend een dodelijk ongeval plaatsvond met een auto waarvan de eigenaar slechts over een voorlopig rijbewijs zou hebben beschikt. Zeven jongeren kwamen om het leven.

De hervorming van de rijopleiding ligt al bij de Vlaamse minister van mobiliteit Hilde Crevits op het bureau. Na de verkiezingen dit jaar wordt de opleiding immers niet langer landelijk, maar op regionaal niveau geregeld. Vlaanderen mag dan zelf eisen gaan stellen en voorwaarden bepalen.

Eisen

Verschillende mobiliteitsexperts hebben hun eisen voor een nieuwe rijopleiding dus alvast gebundeld en voorgelegd aan de minister, zo stelt het Belgische dagblad De Morgen. Begin jaren 2000 toonde Europees onderzoek al aan dat een opleiding met eerst verplichte lessen van de rijschool en dan van een niet-professionele begeleider de kans op ongevallen doet dalen. “Vooral het eerste half jaar dat automobilisten met de auto rijden, is het gevaarlijkst”, zo stelt expert Maarten Matienko in de krant. “Dáár moeten we ingrijpen.”

De voornaamste ingreep zou dan ook de invoering van het rijbewijs in fases kunnen zijn. De kandidaten voor het rijbewijs zouden allemaal verplicht 8 tot 24 uur moeten lessen via een rijschool. Een uur rijles bij een erkende rijopleiding kost momenteel gemiddeld 60 euro. Voor een rijbewijs zal dus minstens zo’n 500 euro en maximaal een kleine 1.500 euro neergeteld moeten worden als de plannen doorgaan.

Gewoontes

Na de uren met een professionele instructeur mogen leerlingen vervolgens met een familielid of vriend de weg op, zo is het voorstel. In het ontwerp staat omschreven dat ook de begeleiders voortaan rijlessen moeten volgen, omdat ze anders foute gewoontes doorgeven. De begeleider en leerling zullen daarnaast samen tussen de 1.500 en 3.000 kilometers af gaan leggen en een logboek bijhouden, alvorens die fase van de rijopleiding kan worden afgerond.

Het voorstel ligt politiek gevoelig, zo wordt gesteld, omdat met de uitvoering ervan veel extra kosten en verplichtingen moeten worden opgelegd aan zowel de bestuurders in de dop als aan hun begeleiders. “Je hebt politieke moed nodig om dit door te voeren”, aldus Matienko in de Belgische krant. “En die ontbreekt al jaren.”

Rijschool

In België worden twee systemen gehanteerd. Leerlingen kunnen kiezen voor de vrije begeleiding of voor de route via een officieel erkende rijschool. Bij de laatste mogelijkheid krijgen leerlingen 20 uur rijles, waarna ze zelfstandig de weg op mogen met een voorlopig rijbewijs dat 18 maanden geldig is.

Nadat de leerling minimaal drie maanden heeft gereden, bestaat er 18 maanden lang de mogelijkheid om praktijkexamen te doen. Wanneer de leerling slaagt, krijgt hij zijn definitieve rijbewijs. Is dat niet het geval, dan mag hij zelfstandig verder oefenen.

Begeleiding

Het andere systeem is dat van de vrije begeleiding. De leerling behaalt op eigen gelegenheid een theorie-certificaat, waarna hij onder begeleiding de weg op mag. Wie twee maal achter elkaar voor het theorie-examen zakt, moet verplicht theoretisch onderwijs volgen bij een erkende rijschool. Dit moet voorkomen dat kandidaten onvoorbereid het theoretisch examen maken.

De begeleiding binnen het vrije systeem moet in handen zijn van personen die minimaal 8 jaar in het bezit zijn van het rijbewijs. Sinds vorige maand moeten de maximaal twee vaste begeleiders op het voorlopig rijbewijs worden vermeld. Zonder een of beide begeleiders die op het voorlopig rijbewijs vermeld staan, mag de kandidaat dus niet achter het stuur stappen. In die periode van begeleid rijden mogen dan ook geen andere passagiers worden vervoerd.