Het totale aantal examens dat bij het CBR werd afgenomen, daalde in 2013 tot zo’n 1,3 miljoen. Een afname van 125.000 examens. Het aantal theorie-examens nam ten opzichte van 2012 af met ruim 12 procent en er werden 5 procent minder praktijkexamens afgenomen dan een jaar eerder. De CBR-directie stelt ondanks de dalingen 2013 toch goede resultaten te hebben geboekt. De afname van het totale aantal examens werd veroorzaakt door de nieuwe regelgeving voor de motorcategorie en de economische en demografische omstandigheden, zo laat ze in haar jaarverslag weten.

Financieel gezien ging het CBR er in 2013 licht op vooruit en wist voor de derde keer op rij een financieel positief resultaat te boeken. Waar het eigen vermogen in 2012 nog 7,4 miljoen euro was, steeg dit in 2013 naar 7,5 miljoen euro. De omzet groeide van 115,1 miljoen in 2012 naar 116,4 miljoen euro vorig jaar, zo blijkt uit het CBR-jaaroverzicht van 2013 dat woensdag werd gepubliceerd.

Examens

Het aantal afgenomen theorie-examens daalde in 2013 van 650.000 naar 570.000. Het aantal leerlingen dat voor het theorie-examen slaagt, is een goede indicator voor het toekomstige aantal rijbewijsbezitters dat in de praktijk zal worden afgeleverd. Het aantal praktijkexamens nam af van 655.000 in 2012 tot 622.000 in 2013. Oorzaak van die daling is onder andere de vermindering van het aantal motorexamens, zo blijkt uit de cijfers van het CBR.

Eind 2012 en begin 2013 deden jonge motorrijders massaal examen om nog onder de oude regels te kunnen afrijden. De examendivisies slaagden erin het aantal aanvragen zonder grote problemen op te vangen, zo laat het CBR weten. Die nieuwe regels hadden overigens wel tot gevolg dat het aantal motorexamens na de invoeringsdatum van 19 januari 2013 met bijna 60 procent afnam. Van 69.000 in 2012 naar ruim 28.000 in 2013.

Rijbewijs

Het aantal theorie-examens voor de personenauto nam ten opzichte van 2012 af met 8 procent tot bijna 491.000, zo blijkt uit de cijfers. Het effect van de invoering eind 2011 van 2toDrive was in 2013 bij de theorie-examens uitgewerkt. De proef met begeleid autorijden zorgde overigens nog wel voor een lichte stijging van het aantal examens voor de personenauto. In 2012 nam het CBR zo’n 30.000 examens bij zeventienjarigen af. In 2013 verdubbelde het aantal 2toDrive-examens tot 63.000.

Het aantal theorie-examens voor de bromfiets bleef met 51.000 stabiel ten opzichte van 2012. Toen werden er 50.200 examens voor die categorie afgenomen.

CCV

In 2013 nam het CCV ongeveer 104.000 examens af tegen ruim 111.000 in 2012. De daling deed zich bij alle examens voor, zo stelt het CBR. Alleen het aantal busexamens bleef met ruim 1.000 bijna gelijk aan een jaar eerder en ook het ondernemersexamens daalde niet.

Het aantal praktijkexamens voor de vrachtauto nam af van bijna 10.000 examens in 2012 tot ongeveer 9.000 examens in 2013. Ook voor de categorieën vrachtauto en bus met aanhanger was een minder animo.

Aanvragen

In het verslagjaar 2013 werden 1,3 miljoen examens afgenomen en behandelde het CBR ruim een half miljoen aanvragen voor een verklaring van medische rijgeschiktheid. Het aantal aanvragen voor die verklaring nam met 15 procent af ten opzichte van 2012. “Oorzaken van die daling waren de verhoging van de keuringsleeftijd van 70 naar 75 jaar en het lagere aantal examens”, zo wordt in het jaarverslag gesteld.

Bij de vakbekwaamheidsexamens was het volgens het CBR voornamelijk de slechte economische situatie die voelbaar was. Het aantal aanvragen daalde met 7 procent tot ongeveer 104.000. 

Reserveringstermijnen

Wat betreft de reserveringstermijnen wist het CBR in 2013 bij de theorie-examens in 100 procent van de gevallen binnen de gestelde tijd van vier weken te blijven, zo wordt in het jaarverslag vermeld. In het geval van de maximaal zeven weken voor de praktijkexamens en de gestelde vijf weken voor het herexamen, wist het CBR zich 97 procent van de tijd aan de termijn te houden.

“De reserveringstermijnen waren vooral in het voorjaar van 2013 langer door uitstel van examens als gevolg van extreme sneeuwval”, zo wordt in het document gesteld.

Locatiebeleid

In 2013 werd ook de knoop doorgehakt wat betreft het locatiebeleid voor de 55 CBR-examenlocaties. Aanleiding voor dat plan was onder andere de op handen zijnde invoering van het nieuwe theorie-afnamesysteem. Het bureau voor rijvaardigheidsbewijzen wil het aantal theorie-examencentra terugbrengen van 30 naar 20. Het aantal praktijkcentra gaat van 55 naar 53. Daarnaast verhuizen 18 centra binnen de huidige vestigingsplaats. Het plan wordt van 2014 tot 2018 uitgevoerd.

Het CBR is momenteel bezig met een investeringsprogramma. ‘Ambitieus en noodzakelijk’ zo is het naar zeggen van de organisatie. Met projecten op het gebied van ITEC, locatiebeleid, het nieuwe theorie-examensysteem en het programma ‘Rijgeschiktheid aan het stuur’ moeten oude systemen worden vervangen en de dienstverlening verbeterd worden, zo valt in het verslag te lezen. Verspreid over een periode van vijf jaar gaat het naar verwachting om een investering van 25 miljoen euro.

Prijzen

Per 1 januari 2013 is het CBR een zelfstandig bestuursorgaan geworden. Het bureau voor rijvaardigheidsbewijzen valt daarmee onder de Rijksoverheid, maar niet direct onder het gezag van de minister. Zij is dus niet meer verantwoordelijk voor beslissingen van het CBR.  Ze heeft wel een aantal bevoegdheden. Zo kan ze in sommige gevallen bestuursleden benoemen of de begroting goedkeuren.

Als gevolg van die omvorming, kan het CBR geen btw meer verrekenen. Huurovereenkomsten zijn btw-vrij gemaakt en hebben tot een aanzienlijke besparing geleid, zo wordt gemeld. Het gemiddelde klanttarief ging in 2013 dan ook met ongeveer 7 procent omlaag. Het effect verschilde per product.

Veranderingen

Daarnaast was 2013 het jaar dat het klachtenloket voor CBR-klanten bij de Nationale Ombudsman werd opgeheven. Dit gebeurde in oktober van dat jaar, nadat de minister positief oordeelde over de manier waarop het CBR haar klachtenbehandeling aanpakt. De Ombudsman had sinds enkele jaren inzicht in de aard van de klachten over het CBR.

In 2013 werd ook het eerste praktijkexamen met een volledig elektrische lesauto afgenomen.

Verwachting

Het CBR verwacht dat 2014 financieel gezien een moeilijk jaar wordt. De omzet staat om verschillende redenen onder druk. Door de demografische ontwikkelingen zal het aantal 17- en 18-jarigen de komende twee jaar dalen. Dit terwijl deze groep de helft van de omzet bij de personenauto’s voor haar rekening nam. Ook zal er door de nieuwe rijbewijsrichtlijn minder animo voor motorexamens zijn en is zal het 2toDrive-effect zijn uitgewerkt, zo wordt gesteld.

Ook door de verhoging van de keuringsleeftijd van 70 naar 75 jaar komen er in 2014 minder aanvragen voor verklaringen over medische geschiktheid binnen. Op grond van die factoren en de economische ontwikkelingen, verwacht het CBR dit jaar een totale volumedaling van 5,5 procent. In 2014 zullende tarieven dan ook gemiddeld met 3.3 procent stijgen, zo wordt ook in het verslag nogmaals bevestigd. De tariefstijging verschilt per product. Het CBR verwacht dat het financiële resultaat in 2014 rond nul zal uitkomen.

Roosmarijn Dierick