Het slagingspercentage voor het theorie-examen B ligt bij het herexamen fors lager dan het percentage kandidaten dat meteen de eerste keer slaagt. Waar vorig jaar 49,9 procent van de kandidaten de eerste keer voor de theorietoets slaagde, was het percentage bij een herkansing nog maar een magere 40,7 procent. Dat blijkt uit cijfers van het CBR die VerkeersPro heeft opgevraagd.

Ook in de eerste helft van 2014 werden de herexamens veel slechter gemaakt dan het eerste examen. Van de 45,8 procent slagingspercentage bij het eerste theorie-examen, bleef bij een herexamen niet meer dan een schamele 38,4 procent kans op een positieve uitslag over. De slagingspercentages voor het herexamen zijn in de afgelopen zes jaar niet zo laag geweest als in het eerste halfjaar van 2014.

Casinoleerling

Volgens Chris Verstappen, directeur van verkeersleermiddelenleverancier Verjo, heeft het verschil in slagingspercentages tussen het eerste en tweede examen te maken met de instelling van de theorie-kandidaten. “Er is een groepje dat het examen de eerste keer onderschat en de stof voor het herexamen vervolgens echt serieus oppakt. Maar er zijn ook leerlingen die op één of twéé vragen zakten en denken het zonder leren een volgende keer wel te halen. Die laatste groep zakt hoogstwaarschijnlijk weer.”

“Daarnaast is er nog een hele grote groep die denkt dat het met gokken een van de volgende keren wel goedkomt”, zo stelt Verstappen. “‘Casinoleerlingen’ noem ik ze. En ik denk dat daar het grote pijnpunt zit. Die groep blijft vaak bij het CBR terugkomen en haalt daarmee dus het slagingspercentage bij het herexamen naar beneden.”

Onderschat

“Het theorie-examen wordt waarschijnlijk onderschat”, zo stelt ook Bovag-woordvoerder Paul de Waal. “Het is natuurlijk gissen wat er achter het verschil in percentages schuilgaat, maar ik denk dat veel jongeren het examen niet serieus genoeg nemen. Of goed leren en daar tijd in investeren er niet voor over hebben. Ze geloven ‘ik kom er wel’, ook zonder te leren en dat denken ze ook weer bij het herexamen. Daar gaat het mogelijk fout. De slaagkans is voor iedereen gelijk, maar het slagingspercentage is dus een heel ander verhaal.”

De Waal stelt daarnaast dat sommige jongeren eerder toe zouden moeten geven dat ze theorielessen nodig hebben bij het verwerken van de rijbewijstheorie. “Er is nu eenmaal een groep die daarin begeleiding nodig heeft. Blijven die jongeren maar gewoon proberen om op eigen houtje voor herexamens te slagen, dan neemt het slagingspercentage voor die groep natuurlijk steeds verder af. Deze cijfers zijn dan ook een kans voor rijscholen om aan hun leerlingen te laten zien dat theorielessen vaak echt nodig zijn.”

Theorie

De nieuwe maatregelen die het CBR op het gebied van fraudepreventie neemt, zijn mogelijk ook een verklaring voor het lage slagingspercentage bij de kandidaten met een herexamen. ‘Plaatjes leren’ heeft door het regelmatig verversen van de CBR-vragenbank bijvoorbeeld geen zin meer. Kandidaten die getraind zijn op het leren van plaatjes, en die ’techniek’ ook weer tijdens hun herexamen gebruiken, slagen pas op het moment dat ze echt gaan leren. Daadwerkelijke kennis en het begrijpen van de verkeersregels zijn nodig om voor het theorie-examen te kunnen slagen.

Het geringe slagingspercentage bij een herexamen kan tevens van doen hebben met een factor als zenuwen. Kandidaten zijn bij een herexamen mogelijk meer gespannen of zenuwachtig dan bij het eerste examen het geval was. Dit is vervolgens in de resultaten terug te zien. Gezien de wachttijd van enkele weken na het inplannen van een herexamen, zullen veel jongeren de stof opnieuw aandachtig door moeten nemen om goed beslagen ten ijs te komen. Gezien de cijfers is het onwaarschijnlijk dat dat laatste voldoende gebeurt in de aanloop naar de herexamens.

Examen

In de periode 2008-2013 lag het slagingspercentage bij het herexamen uitsluitend lager dan bij de eerste poging tot het behalen van het theorie-examen B het geval was. In 2009 was het verschil het grootst. Het slagingspercentage bij het herexamen lag met 42,6 bijna 16 procentpunten onder het percentage van het eerste examen.

In 2011 lagen de percentages het dichtst bij elkaar: het verschil bedroeg toen echter nog steeds 8,6 procentpunten.

Herexamen

Eerder al meldde VerkeersPro dat het gemiddelde slagingspercentage voor het theorie-examen B in de afgelopen dertien jaar met maar liefst 9,2 procentpunten is gedaald. Waar in 2013 het percentage van 44,9 geregistreerd stond, was dat in 2001 nog 54,1 procent.

In het eerste half jaar van 2014 zakte het gemiddelde percentage nog verder, zo bleek uit CBR-cijfers. In het eerste kwartaal van dit jaar werd een gemiddeld slagingspercentage van 44,1 procent genoteerd. In het tweede kwartaal ging het zelfs om niet meer dan 39,3 procent. Die meest recente daling is waarschijnlijk veroorzaakt door fraudepreventie bij theorie-examens.

Roosmarijn Dierick