Er bestaat discussie over de nieuwe inschrijvingsovereenkomst van opleiders en het CBR. Er zijn voorwaarden toegevoegd om misstanden binnen de branche aan te kunnen pakken en een vuist te maken tegen fraude. De brancheverenigingen zijn akkoord. Maar verschillende rijschoolhouders hebben aangegeven niet van plan te zijn het document in de huidige vorm te ondertekenen. Dit omdat er te veel nieuwe eisen gesteld zouden worden en er volgens hen te weinig overleg over is geweest met de branche. De VRB noemt de kritieken op het document ‘koudwatervrees’, Bovag spreekt zelfs ‘muggenzifterij van de bovenste plank’. FAM heeft nog geen mening, omdat het onderwerp nog besproken moet worden tijdens een extra ledenvergadering.

De inschrijvingsovereenkomst tussen rijscholen en CBR gaat per 1 augustus van dit jaar veranderen. In de nieuwe situatie moeten rijscholen onder meer van al hun rijinstructeurs het WRM-pasnummer, de einddatum en de personalia met het bureau overleggen. Ook is er een bepaling over integriteit opgenomen en moet met de nieuwe overeenkomst de naam van de opleider die examens reserveert overeenkomen met de naam op het examenvoertuig én met de naam die bij het CBR bekend is. Het CBR kwam in samenspraak met de branchevoorzitters tot de veranderingen. Dit als onderdeel van het anti-fraudebeleid dat het bureau tegen onder meer het dakbordfraude en het sjoemelen met slagingspercentages heeft ingezet.

Rijschool

Volgens Willy van Summeren, rijschoolhouder en secretaris van de Nijmeegse Autorijscholen Combinatie, is er veel onduidelijk en fout aan de inschrijvingsovereenkomst. “De flexibiliteit en collegialiteit wordt met de nieuwe overeenkomst compleet uit de branche gehaald. Want als een collega-rijschoolhouder zijn auto net voor een praktijkexamen in de prak rijdt, dan kan ik bijvoorbeeld niet meer zeggen ‘neem de mijne maar’. En een collega helpen die ziek is door voor hem zijn examen te draaien, lukt ook niet meer.”

Ook de gevolgen voor de rijschool wanneer een rijinstructeur een strafbaar feit pleegt, stuiten hem tegen de borst. “Het kan toch niet zo zijn dat de overeenkomst met de hele rijschool wordt beëindigd als één instructeur de fout in is gegaan.” Hij vindt dat het CBR allerlei eisen aan rijscholen oplegt, maar zichzelf tot niks verplicht. Zo is hij ook verbolgen over de verantwoordelijkheid voor de examinator tijdens het praktijkexamen. “Dit terwijl wij niet de juridische bestuurder zijn, maar de examinator dat zelf is. En ik heb er moeite mee dat ik de WRM-gegevens van mijn instructeurs moet gaan delen.”

Contract

De Nijmeegse Autorijscholen Combinatie heeft haar ruim tachtig leden dan ook opgeroepen om het document nog niet te ondertekenen. “Van een groot deel van onze aangesloten rijscholen weet ik al dat ze het contract in de voorgeschotelde vorm niet willen tekenen. Maar volgende week vindt er een overleg plaats, waarbij ook VRB en CBR aanwezig zullen zijn. Wat daar uitkomt is dus even afwachten.”

Volgens Bovag-woordvoerder Tom Huyskens zijn de kritieken op het nieuwe document ‘muggenzifterij van de bovenste plank’. “De hele branche heeft nu al jaren de mond vol van maatregelen die moeten worden genomen tegen misstanden. Het is de taak van die personen die het vak serieus nemen om ook zelf verantwoordelijkheden te nemen. Nu wordt er tijdens het branchevoorzittersoverleg met het CBR iets besloten om de branche te helpen, en wordt er weer gezeurd. Terwijl er simpele oplossingen voor die ‘problemen’ te vinden zijn.”

Opleider

“Ja, de naam op de auto moet overeenkomen met de naam van de opleider. Dat lijkt ons niet meer dan logisch”, zo gaat Huyskens verder. “Dan zorg je maar dat je een reservesticker bij je hebt als je eigen lesauto het gaat begeven. En ja, je bent als werkgever ook verantwoordelijk voor het gedrag van jouw instructeur. Vanzelfsprekend, want hij of zij is bij jou in dienst. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat sommige branchegenoten, door nadruk te leggen op zulke theoretische futiliteiten, onder hun verantwoordelijkheid uit proberen te komen. En dat is schadelijk voor de hele branche. Het wordt tijd dat zulke mensen eens in de spiegel kijken en enige realiteitszin gaan etaleren.”

Volgens Peter van Neck, voorzitter van de VRB, is het voornamelijk koudwatervrees wat sommige rijschoolhouders huiverig maakt voor de vernieuwde overeenkomst. “Want in wezen gaat er heel weinig veranderen. En bepaalde zaken zullen waarschijnlijk maar van korte duur zijn. Het is in het verleden bijvoorbeeld als eens gebeurd dat er standaard gecontroleerd werd op de WRM-bevoegdheid van rijinstructeurs. Dat duurde twee weken, daarna had niemand er meer zin in.”

Overeenkomst

Volgens Van Neck is het nieuwe document voornamelijk een ‘stok om mee te slaan’ naar de rijscholen die willens en wetens hun zaken niet op orde hebben. “Diegenen die gewoon hun werk doen zoals het hoort, hebben niets te vrezen. Ik heb gesprekken gehad met examinatoren. Die zeiden: ‘Je gelooft toch niet dat wij onnodig kandidaten gaan duperen?’ Ik heb er dus geen moeite mee als de overeenkomst blijft zoals hij is.”

En voor de kritiekpunten zoals die van de rijschoolnaam op het voertuig, kunnen eenvoudig oplossingen worden gevonden, zo stelt Van Neck. Zoals een magneetplaat die over een andere naam op het voertuig heen gezet kan worden. “Ik vind overigens wel dat het CBR meer toelichting bij de nieuwe overeenkomst mag geven. In die zin begrijp ik wel dat sommige rijschoolhouders het gevoel hebben dat het ze maar door de strot wordt geduwd.”

Overleg

Van Neck stelt tijdens de bijeenkomst van volgende week vooral klachten te willen verzamelen. “Veel kritische noten zijn niet helemaal terecht, maar wij gaan hierover zeer zeker in overleg.” Branchevereniging FAM heeft laten weten vooralsnog geen mening te hebben over de kwestie. Het is wel onderwerp van gesprek, zo blijkt. “Er staat een extra ledenvergadering in de planning waar dit op de agenda staat”, aldus secretaris Petra Knol.

In de hoek van de opleiders die de B-rijopleidingen niet als belangrijkste business hebben, stond overigens ook niet iedereen te juichen toen de nieuwe inschrijvingsovereenkomst op de mat viel. “Allereerst is het vreemd dat zo’n overeenkomst eenzijdig verstuurd wordt, zonder dat daar overleg over heeft plaatsgevonden”, zo stelt Gert-Jan Kreeft van Kreeft Opleidingen bijvoorbeeld. “Daarnaast blijkt maar weer dat het CBR haar beleid bepaalt op de B-sector.”

Examenvoertuig

Wat betreft bijvoorbeeld E achter B wordt er volgens Kreeft te weinig rekening gehouden met de opleiders die de rijopleidingen uitbesteden aan andere partijen. “Ik werk veel business to business en ben daar niet de enige in. Dat is onze vrijheid als ondernemer. Dat wij het examen hebben aangevraagd, maar de naam op de examenvoertuigen anders is dan ‘Kreeft’, dat is logisch als ik de opdracht naar een andere partij heb doorgezet. Maar ik spreek uit ervaring: het gebeurt in de praktijk dat examens hierom geweigerd worden. En dat zal met de nieuwe regels waarschijnlijk alleen maar erger worden.”

Hij stelt het daarbij vreemd te vinden dat er beleid wordt gemaakt op basis van incidenten. “Er wordt uitgegaan van Wild Westen-situaties en op het handelen van cowboys wordt vervolgens de overeenkomst gebaseerd. Het is gestuurd op incidenten. Dat is raar.”

Overeenkomst

Kreeft laat weten dat wat hem betreft het laatste woord nog niet is gezegd is over de overeenkomst. “Je staat met de rug tegen de muur. Want het is eigenlijk zoveel als gebiedende wijs enkelvoud: je krijgt het document opgestuurd en moet zorgen dat het ondertekend weer terugkomt. En dat terwijl ik een redelijke klant van het CBR ben: ik breng regelijk wat omzet in.”

Kreeft: “Er mag best wat meer aandacht aan ons besteed worden. Als je het mij vraagt moeten er waar nodig wat meer individuele afspraken gemaakt kunnen worden.”

CBR

Binnen de rijschoolbranche wordt al langere tijd geklaagd over onder meer daknaambordenfraude om met slagingspercentages te rommelen en rijinstructeurs die met verlopen WRM-passen toch actief les blijven geven. Omdat het de taak van het CBR is erop toe te zien dat rijbewijskandidaten een betrouwbaar inzicht in examenresultaten krijgen, heeft het CBR met de overgang van privaatrechtelijk naar publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan in 2013 dan ook alle lopende overeenkomsten onder de loep genomen.

Het CBR laat in een reactie weten dat de inschrijvingsovereenkomst volledig in samenspraak met de brancheorganisaties is opgesteld. “En met hen blijven we, ook over de overeenkomst, in goed overleg”, zo stelt woordvoerster Nathalie Dingeldein. “Het is een steun in de rug voor de partijen die op een professionele manier met hun beroep bezig zijn. De nieuwe overeenkomst bevordert de transparantie voor de leerling en draagt zo bij aan de kwaliteit van de branche.”

Roosmarijn Dierick