Franchisegevers dienen een bedrijfsbeëindiging of tussentijdse overdracht van de onderneming van de franchisenemer niet op onredelijke gronden te verhinderen. Daarnaast mogen zij nooit méér zekerheden aanhouden en vragen van de franchisenemer dan in redelijkheid noodzakelijk is. Dat zijn enkele hoofdpunten van de Nederlandse Franchise Code (NFC), die onlangs werd gepresenteerd.

De NFC moet samenwerking, vertrouwen en transparantie in de hand werken. De Code werd opgesteld door een schrijfgroep in opdracht van minister Kamp van Economische Zaken. Het is de bedoeling dat franchisenemers en -gevers – zoals die ook in de rijschoolbranche bestaan – houvast vinden voor onderlinge afspraken.

Redelijkheid

Veel onderdelen uit de NFC zijn gericht op bescherming van de franchisenemer aan de hand van een lijst met plichten van de franchisegever, maar laten de mogelijkheid voor eigen interpretatie open. Zo mag de franchisegever de verlenging van de overeenkomst niet op onredelijke gronden weigeren, een tussentijdse overdracht of beëindiging van de onderneming niet op onredelijke gronden verhinderen en nooit meer zekerheden vragen en aanhouden van de franchisenemer dan in redelijkheid noodzakelijk is.

Andere plichten van de franchisegever uit de NFC zijn het niet verplichten van de franchisenemer tot het sluiten van een overeenkomst met een derde partij die niet in direct verband staat met de uitvoering van de franchiseformule en het sluiten van een tweede of volgende franchiseovereenkomst niet op onredelijke gronden weigeren.

Praktische middelen

Op bepaalde punten gaat de NFC dieper in, zoals op de verschaffing van praktische middelen als operationele of IT-systemen. “De dienstverlening van de franchisegever op deze punten heeft een grote invloed op de dagelijkse gang van zaken in de onderneming van de franchisenemer”, zo is te lezen. “Deze invloed dient geen rol te spelen in de naleving van de overeenkomst of als drukmiddel in onderhandelingen tussen partijen.”

Praktische middelen dienen niet te worden ingezet om de rechten van de wederpartij te beperken. “De franchisenemer moet in de gelegenheid gesteld worden om zijn contractuele rechten ook uit te oefenen. De franchisegever heeft op dit punt een zorgplicht.”

Concurrentiebeding

Wanneer de franchisenemer door concurrentiebedingen is beperkt in zijn mogelijkheden om binnen dezelfde bedrijfstak te groeien buiten de franchiseformule waarin hij reeds participeert, is hij voor doorgroei van zijn onderneming volgens de NFC volledig aangewezen op samenwerking met de franchisegever. “De franchisegever dient deze groeimogelijkheden van de franchisenemer niet onredelijk te beknotten of er onredelijk belastende voorwaarden aan te verbinden.”

Als de franchisegever een maximaal aantal vestigingen of een bepaald marktaandeel per franchisenemer niet wil overschrijden, dient hij daarover in de overeenkomst vooraf duidelijkheid te verschaffen. “Van zijn kant dient de franchisenemer op grond van de goede trouw in de samenwerking geen misbruik te maken van een bovengemiddeld aandeel in (de afzetpunten van) een franchiseformule”, zo wordt gesteld.

Plannen NFC

De Code is samengesteld door een schrijfgroep bestaande uit franchisenemers en -gevers, ondersteund door het ministerie van Economische Zaken. Tot en met 28 juli vindt de consultatiefase plaats, waarin iedereen mag reageren op de huidige versie van de code. Op 3 september wordt deze vervolgens aan minister Kamp aangeboden. Die bepaalt vervolgens wat er met de Code gebeurt.

Lars Verpalen