Geen gedragsbeïnvloeding of bredere infrastructuur zoals in Nederland, maar het hervormen van de rijopleiding moet in België het aantal verkeersdoden drastisch naar beneden brengen. De Vlaamse minister van Mobiliteit Ben Weyts wil het probleem bij de bron aanpakken en verlengt daarom de minimale duur van een rijopleiding, verzwaart zowel het theorie- als het praktijkexamen en voert een verplichte terugkomdag in na het behalen van het rijbewijs.

De mobiliteitsminister had al eerder maatregelen aangekondigd tegen de ‘schande van de 400 verkeersdoden’ die onze zuiderburen vorig jaar noteerden. De meerderheid daarvan komt ten dele van jonge bestuurders, specifieker gezien in de periode waarin ze nog geen jaar hun rijbewijs hebben. Ook in Nederland ligt het zwaartepunt van verkeersdoden en zware gewonden bij jongeren.

Risicoperceptie en GPS

Beginnend bestuurders moeten beter worden gewapend tegen de risico’s in het verkeer. Daarom worden het theoretisch en praktisch rijexamen verzwaard. Het theoretisch examen wordt uitgebreid met vragen die specifiek hogere orde-vaardigheden vereisen. Ook zullen overtredingen van een hogere graad zwaarder meetellen in de beoordeling.

Het praktijkexamen wordt ook uitgebreid met deze vaardigheden. Zo worden risicoperceptie en veilig rijden met gps hier onderdeel van, en komen er opnieuw extra manoeuvres in. Minister Weyts: “Zelfs een eind achteruit rijden is vandaag de dag geen vast onderdeel meer van het rijexamen. Alsof je in het verkeer alleen maar vooruit hoeft te rijden.”

Vrije begeleiding blijft

Wanneer een kandidaat in België het theorie-examen behaalt, krijgt hij een voorlopig rijbewijs. Daarmee mag rijles genomen worden en kan drie jaar lang een praktijkexamen worden gedaan. Is het binnen die 36 maanden niet gelukt om hiervoor te slagen, dan moet opnieuw een theorie-examen worden afgelegd.

De regeling dat een rijopleiding zowel bij een rijschool (minstens 20 uur in totaal) als via vrije begeleiding (bijvoorbeeld bij de ouders) mag worden gedaan, blijft bestaan. Eerst mocht men echter al na drie maanden begeleiding op rijexamen. Die oefenfase vindt de minister te kort, en daarom wordt deze waarschijnlijk verdubbeld naar minimaal zes maanden.

Terugkeerdag

De rijopleiding zal niet stoppen na het behalen van het rijbewijs. Er wordt een verplichte terugkeerdag ingevoerd waarbij iedereen ongeveer een half jaar tot negen maanden na het behaalde praktijkexamen een dag bijscholing moet volgen. Dan wordt onder andere getest op risicoperceptie, het uitvoeren van een noodstop en bijzondere manoeuvres.

Het is geen echt examen, maar wanneer iemand onveilig rijdt zou deze wel een soort ‘rode kaart’ kunnen krijgen. Maatregelen daarvoor worden nog ontwikkeld. Zo’n terugkomdag zou ongeveer 100 tot 120 euro moeten gaan kosten. Het totaalbedrag voor het rijbewijs komt daardoor neer op ongeveer 170 euro, ongeveer drie keer hoger dan nu het geval is. Een theorie-examen kost momenteel 15 euro en een praktijkexamen 36 euro.

Fasegericht opleiden

Alle geplande hervormingen worden in 2016 verder uitgewerkt en moeten in de loop van 2017 effectief worden ingevoerd. De regering heeft de lichten hiervoor op groen gezet. De fasegerichte opleiding is in lijn met een stelsel dat in Oostenrijk wordt gehanteerd. Hier zorgde dit voor een vermindering van het aantal verkeersdoden met dertig procent. Op meer plaatsen in Europa, zoals Finland en IJsland, is de gefaseerde rijopleiding ingevoerd en worden positieve resultaten genoteerd.