Rijinstructeurs die rijles aanbieden in ruil voor seks aan leerlingen boven de 18 jaar zijn niet strafbaar. Het is weliswaar onwenselijk, maar er is geen sprake van prostitutie. Dat stellen minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie en minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu. Dat is opvallend, omdat de politie juist in een bestuurlijk signaal meldde dat ook in deze gevallen bijna nooit sprake kan zijn van een legale situatie. Brancheorganisatie Bovag is zwaar teleurgesteld in de manier waarop de ministers zich verschuilen achter ‘wettekstjes’ en stelt dat de ministers weglopen voor hun verantwoordelijkheid.

VerkeersPro bracht ruim twee maanden geleden een bestuurlijk signaal van de politie Rotterdam naar buiten waarin zij de eerder genoemde ministeries vroegen om actie tegen rijinstructeurs die rijlessen aanbieden tegen betaling in natura. Daarover werden kamervragen gesteld door Christenunie. Bovag vindt het uitermate teleurstellend hoe de ministers zich in antwoorden op die vragen van de kwestie af willen maken. “Ze stellen dat een bestuurlijk signaal iets erg serieus is, maar laten tegelijk blijken er niets mee te willen doen.”

Geen prostitutie

Ministers Van der Steur en Schultz van Haegen delen de mening dat de situatie waarin rijlessen tegen seks worden aangeboden ongewenst is, en zij stellen dat er bij minderjarigen inderdaad sprake is van verleiding tot ontucht, wat strafbaar is. Bij meerderjarigen is dit geen prostitutie, stelt Van der Steur.

“Immers het gaat niet om het aanbieden van seksuele handelingen tegen betaling, maar om het aanbieden van een rijles”, schrijft hij. “Het is daarbij van belang dat het initiatief bij de rijinstructeur ligt en zich richt op het aanbieden van een rijles. De betaling wordt voldaan door seksuele handelingen. Bij prostitutie wordt op initiatief van een prostitué een seksuele handeling aangeboden, in ruil voor een betaling.”

De politie deed over dit onderwerp al melding in het bestuurlijk signaal, dat de ministeries hebben ontvangen. Daarin stelt de politie: “Het is noemenswaardig, dat ook betaling van rijlessen in natura vrijwel niet legaal kan plaats wanneer de rijlesvolger meerderjarig (18 jaar of ouder) is. Om dit legaal te laten plaats vinden, is het van belang dat: de prostituee een escortvergunning heeft, de betaling in natura niet op de openbare weg plaats vindt en de rijinstructeur de betaling doorgeeft aan de belastingdienst.” Er is dus wellicht geen sprake van illegale prostitutie, maar wel degelijk van een illegale situatie.

Bestuurlijk signaal mag niet openbaar

Het bestuurlijk signaal wordt momenteel bestudeerd door de ministeries. De ministers stellen dat een bestuurlijk signaal wordt opgesteld als mogelijk structurele knelpunten in beleid of regelgeving naar voren zijn gekomen die gelegenheid bieden tot het plegen van (georganiseerde) criminaliteit.

“Bestuurlijke signalen uit de praktijk zijn een belangrijk en waardevol instrument. Deze kunnen niet zomaar openbaar worden gemaakt gelet op de vertrouwelijkheid, aard en de inhoud van dergelijke rapportages. Bestuurlijke signalen kunnen namelijk een leemte in beleid of regelgeving aangeven en opsporingsgevoelige informatie bevatten die op het moment van indienen mogelijk nog niet zijn geflankeerd door beleid of regelgeving.”

Verkeersveiligheid niet in geding

Een vraag van de Christenunie was of de ministers bereid zijn om het WRM-certificaat van een rijinstructeur af te pakken wanneer hij op dergelijke praktijken betrapt wordt. Dat is volgens de ministers lastig, omdat de Wet rijonderricht motorrijtuigen slechts een handvat biedt voor de gevallen waarin de verkeersveiligheid in het geding is.

Van der Steur schrijft dat het IBKI kan ingrijpen wanneer er een ernstig vermoeden is dat een rijinstructeur niet meer vakbekwaam is, maar dat moet direct gerelateerd zijn aan verkeersveiligheid. Daarnaast benoemt hij dat het CBR inschrijvingsovereenkomsten kan ontbinden, maar dat betreft een complete rijschool en niet één instructeur. “Het intrekken van een inschrijfovereenkomst is dan ook een zwaar middel dat goed afgewogen moet worden.”

Onder de mat

De ministers stellen verder dat het OM geen aangiftes heeft gedaan terzake het aanbieden van natura-rijlessen, en stelt dat het onderwerp reeds aan de orde is gesteld in het overleg tussen ministerie, CBR en brancheverenigingen. Het bestuurlijk signaal wordt momenteel bestudeerd. “De ontvangende partijen zullen na bestudering van het signaal beoordelen of het aanleiding geeft om er een vervolg aan te geven. Dat kan bijvoorbeeld met wetgeving of door beleid aan te passen.”

Bovag ziet echter in de beantwoording van de andere Kamervragen al terug dat een gevolg niet waarschijnlijk is. “Ze stellen zelf dat een bestuurlijk signaal iets is dat zeer serieus genomen moet worden, maar lijken nu de bevindingen van de politie onder de mat te schuiven”, stelt Huyskens. “Ze verschuilen zich achter wettekstjes van de WRM, dat er alleen ingegrepen kan worden als het om de verkeersveiligheid gaat.”

Bovag vindt dat de ministers weglopen voor hun verantwoordelijkheid. Huyskens vertelt dat er ook geen sprake is geweest van overleg over dit onderwerp, maar dat de brancheorganisaties slechts zijn geinformeerd. “Bovag heeft in een brief aan het ministerie gepleit voor het verplicht stellen van een VOG voor iedere rijinstructeur. Daar gaan we nu zeker op terugkomen.”

Lars Verpalen

Lees ook:

• Politie vraagt ministeries om actie tegen rijlessen in natura
• Brancheverenigingen: nú actie vanuit Den Haag tegen natura-rijlessen