Een Engelse rijinstructeur werd vorige week veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes maanden omdat hij zonder bevoegdheid rijles aan het geven was. Dat staat in schril contrast met Nederland; hier hoeft iemand die zonder bevoegdheid lesgeeft geen celstraf of taakstraf uit te zitten, maar slechts 650 euro boete te betalen. Of het nu papa of mama is die illegaal rijles geeft, of een goed opgeleide rijinstructeur wiens bevoegdheidspas is verlopen.

In Nederland vergeeft het IBKI WRM-certificaten voor bevoegde rijinstructeurs. Wanneer een instructeur netjes zijn theoretische en praktische bijscholing volgt, wordt deze na vijf jaar verlengd. Controle op bevoegd lesgeven voert het IBKI niet uit, dat doen politie en ILT sporadisch. In het Verenigd Koninkrijk voert Driver and Vehicle Standards Agency (DVSA) dergelijke controles wel regelmatig en met succes uit, zo zegt Andy Rice in zijn blog.

Controleteam

Rice vertelt over het controleteam, dat in duo’s het hele land doorreist op jacht naar illegale rijinstructeurs. Ze bouwen een zaak tegen een betreffende instructeur meestal op aan de hand van getuigenverklaringen. “Dat is lastig, omdat jongeren vaak moeilijk bereikbaar of te vinden zijn”, vertelt Rice. Het team gaat bij verdenking steeds langs bij leerlingen van de rijschool om het strafbare feit te bevestigen.

Daarbij zijn de leerlingen vaak niet happig om als getuige op te treden, vertelt Rice. “Ze voelen zich in mogelijk gevaar omdat de instructeur weet waar zij wonen, wat hun ouders doen en wanneer er mensen van huis zijn. We komen zelfs gevallen tegen waarbij de leerlingen willen getuigen, maar hun ouders ze overhalen dit niet te doen.”

Rice vertelt daarnaast over de laatste veroordeling die zijn team voor elkaar heeft gekregen. Het betrof een man die meerdere keren gezakt was voor de opleiding tot rijinstructeur maar desondanks toch rijles aan het geven was. Dat leverde hem een celstraf van zes maanden op.

Strafmaatregel

Die strafmaatregel staat in schril contrast met wat in Nederland staat op illegaal rijles geven. Als een rijinstructeur lesgeeft terwijl zijn bevoegdheid is verlopen, kost hem dit hier 650 euro. Althans, dat is de richtlijn voor de eerste overtreding, vertelt Ernst Koelman van het Openbaar Ministerie. “Die richtlijn wordt doorgaans gevolgd.” Deze staat ook aangegeven in de boetebase van het OM.

Deze straf geldt bijvoorbeeld ook voor ouders die rijles geven aan hun kinderen. Het gaat puur om het feit dat iemand geen bevoegdheid heeft, en het maakt daarbij niet uit of die is verlopen of dat iemand er geen heeft gehad, vertelt Koelman.

In de WRM-wetgeving worden echter hogere mogelijke strafmaatregelen genoemd: hechtenis van twee maanden of geldboete van de derde categorie, wat neerkomt op een bedrag van 4050 euro tot 8100 euro. Deze strafmaatregelen worden alleen relevant in het geval van recidive, vertelt Koelman. “Dan zal de straf hoger zijn dan 650 euro, maar nog niet snel in de buurt komen van deze maximale in de wet aangegeven strafbepalingen.”

Lars Verpalen