Het wordt tijd dat de minister van Infrastructuur en Milieu de Nederlandse rijscholen eens bedankt voor hun forse bijdrage aan de verkeersveiligheid. Nu is de aandacht voor de branche alleen maar negatief. Rijscholen hoeven geen subsidies, maar een eerlijk speelveld waarin innovaties van echte vakmensen de ruimte krijgen om te groeien. Dat schrijft Chris Verstappen van theorie-uitgever Verjo in zijn column voor VerkeersPro.

COLUMN – De afgelopen decennia is het gelukt om de verkeersveiligheid op de wegen aanzienlijk te verbeteren terwijl het gebruik van motorvoertuigen fors is toegenomen. Helaas was er het afgelopen jaar een klein dipje, maar de totale lijn is nog steeds positief. In een periode van 40 jaar is een topprestatie geleverd. Volgens een studie van de Verenigde Naties is dat te danken aan:

• meer aandacht voor verkeersveiligheid in wetgeving
• goede handhaving
• steeds strengere inrichtingseisen voor voertuigen
• een systematische verkeerseducatie van bestuurders

Met name het laatste punt is verrassend omdat de Nederlandse rijschoolbranche van onze minister (Schultz van Haegen, red.) niet altijd de positieve aandacht krijgt die ze verdient. Krijgen we aandacht, dan is het altijd weer negatief. Ik heb in ieder geval nog nooit gehoord dat onze minister de rijschoolbranche bedankt heeft voor hun forse bijdrage aan de verkeersveiligheid. Laat staan dat ze enige moeite doet om een gezonde marktwerking of kwaliteit te bevorderen.

Levens verwoesten

Een gezonde branche zorgt met passie voor goede opleidingen en neemt zelf het voortouw in innovaties. Voor onze kandidaten is de rijopleiding de belangrijkste opleiding in zijn leven. Wanneer de kandidaat het autorijden niet goed aangeleerd krijgt of hij past het niet toe, dan kan dit de levens van anderen verwoesten.

Het is geen trucje dat even geleerd kan worden. Een goede rijinstructeur kan iedereen op maat begeleiden in de opleiding zonder dat trucjes nodig zijn om een examen te halen. Je bent vakman/vrouw of je bent het niet.

Vraag en aanbod

We kampen met een ongezonde marktwerking. Maar is er behalve die ontwikkeling niets anders dat veranderd is? Zeker wel. De markt voor rijscholen is fundamenteel anders dan vroeger. Tot 10 jaar terug kenden we alleen maar groei en dat zorgde ervoor dat we allemaal erg druk waren.

Ook was er evenwicht tussen vraag en aanbod in de markt. Daarnaast hadden we een overzichtelijke markt met een duidelijke doelgroep. Je werd 18 jaar en haalde dan je rijbewijs.

Minder 18-jarigen

De relatief gemakkelijk doelgroep (18-jarigen) die niet kon wachten om het rijbewijs te halen zal snel kleiner worden (met 25% tot 35% in de komende 10 jaar). Daarnaast zal van deze kleine groep kandidaten ook een deel op latere leeftijd het rijbewijs gaan halen. Ook zal er een steeds grotere groep zijn die geen rijbewijs wil halen.

Uit onderzoeken in Duitsland blijkt dat in de stedelijke gebieden al 10 procent van de jongeren geen rijbewijs meer haalt omdat openbaar vervoer een beter en goedkoper alternatief is. Daar staat tegenover dat in de landelijke gebieden 2toDrive ongelooflijk populair is.

Autorijden voor ontspanning

Hiervoor in de plaats komen andere kansen en doelgroepen. Ouderen die willen leren omgaan met automatische systemen in de auto (ADAS), Code 95 nascholing, opfriscursussen, faalangst- en traumabegeleiding en ga zo maar door.

Zelfs als de zelfrijdende auto er komt, zal er een grote markt blijven voor rijscholen. Immers vinden veel mensen autorijden leuk en ontspannend. Vergelijk dit met paardrijden. Een eeuw geleden was paardrijden noodzakelijk en nu wordt het massaal gedaan voor ontspanning. Dit gaat ook met autorijden gebeuren.

Droom

Het zal nog lang duren voordat een rijbewijs niet meer nodig is (misschien als ik ooit met pensioen ben). Kortom; een rijschool zal een moderne dienstverlener worden die gebruik zal maken van de nieuwste technieken om de moderne weggebruiker veilig op weg te helpen. Bij een gezonde marktwerking zijn de rijscholen heel goed in staat om op deze kansen in te spelen.

Als je naar de huidige markt kijkt, zie je al dat allerlei rijscholen en instructeurs zelf initiatieven in deze richting aan het nemen zijn.  Helaas sneuvelen er veel van deze initiatieven omdat de huidige marktwerking geen ruimte biedt voor dergelijke investeringen. De branche vraagt bij de politiek daarom niet om subsidies en mooie plannen, alleen maar om een gezonde en eerlijke marktwerking. Dit moet toch de droom zijn van elke liberale minister?

Chris Verstappen, directeur van theorieboeken-uitgever Verjo

–> Lees ook de vorige column van Chris:

‘Verkeersveiligheid is te belangrijk voor marktwerking bij theorieles’