De voorspelbaarheid is uit het theorie-examen van het CBR. Daarmee zijn de trucjes als het goed is verdwenen, maar is daarmee het theorie-examen weer in ere hersteld? Als turbo-opleiders puur examentraining geven en kandidaten alleen stof laten stampen, wat zijn we dan opgeschoten? Er zijn nog veel vragen onbeantwoord en veel zaken onduidelijk, daar zijn brancheverenigingen FAM, VRB en BOVAG Rijscholen het wel over eens.

Deze week werden de resultaten van het wetenschappelijke onderzoek naar de vragenbank van het theorie-examen gepubliceerd. Het CBR liet weten 57 aspecten te hebben herkend die voorspelbaar waren, wat concreet betekent dat er enkele honderden vragen zijn geschrapt of aangepast.

Gedegen onderzoek

Komende maandag zitten de brancheverenigingen samen om te bespreken wat de resultaten van dit onderzoek betekenen. Wel hebben zij al contact gehad met de afgevaardigde van onderzoekbureau ICE, die hen vertegenwoordigde in de begeleidingscommissie van het onderzoek en na ging of dit gedegen gebeurde.

En er is inderdaad sprake van een gedegen onderzoek, zo was zijn conclusie volgens BOVAG-woordvoerder Tom Huyskens. “Hij heeft het rapport bestudeerd en dat geconcludeerd. De analyse is secuur gebeurd.” En dat stemt tevreden, vindt ook VRB-voorzitter Peter van Neck. “Het CBR is hier goed mee aan de slag gegaan en heeft belangrijke problemen getackeld.”

De resultaten van het onderzoek waren voor de branchepartijen niet onverwacht, zo ook niet voor FAM-voorzitter Ruud Rutten. “Het heeft nogmaals aangetoond dat het nodig is om een gedegen opleiding te volgen bij een goede theorie-opleider.”

Turbo-opleiders

De zogenaamde turbo-opleiders – theorie-opleiders die kandidaten in één dag trucjes aanleren en/of met gerichte examentraining de stof in de hoofden stampen – hebben het naar verluidt de afgelopen maanden al steeds lastiger gekregen om hun kandidaten ineens door het examen heen te krijgen. Daarnaast merkt Rutten in zijn eigen theorielokaal dat het tij keert. “Het zit weer vol met dertig of veertig man, waar het een tijd terug nog soms zes mensen waren. Alle aandacht in de media heeft mensen aan het denken gezet, zo lijkt het.”

Maar achter de praktijken van malafide opleiders staat geen punt, denkt Van Neck. “De trucjes zijn getackeld, maar de methode blijft hetzelfde: stampen, stampen, stampen.” Huyskens vraagt zich af wat je daar tegen kunt doen. “En is het erg om die stof erin te stampen? Doen mensen die een boekje kopen en thuis studeren niet hetzelfde? Wat is dan het verschil? Dat moeten we ons afvragen.”

Verplichte theorieles

Het doel van het theorie-examen is en blijft namelijk dat toekomstige automobilisten de verkeersregels leren om ze vervolgens veilig te kunnen toepassen. Maar hoe doe je dat, wanneer er opleiders blijven die je met examengerichte training (mogelijk) sneller en goedkoper door het examen heen krijgen?

Het zou kunnen door te dwingen. Misschien moeten we dan maar echt naar het Duitse model, stelt Van Neck. “Theorielessen verplicht stellen en toezicht houden op degenen die de les geven.” Rutten is daar absoluut voorstander van, en voegt hier direct aan toe dat de leerling dit ook direct iets oplevert.

“In Duitsland is wetenschappelijk bewezen dat de verplichte les leidt tot minder lessen en sneller slagen”, zegt de FAM-voorzitter. Met goede theorie geld besparen op de praktijk, dat maakt het dan weer wel interessant voor consumenten. BOVAG stemt in ieder geval in. “Verplichte theorieles zou geweldig zijn voor de branche”, stelt woordvoerder Huyskens. “Maar we moeten ons wel af blijven vragen wat haalbaar is.”

Slagingspercentage duikelt

En waar staan we nu dan? Hoe weten we dat het schrappen en aanpassen van de vragen zijn effect heeft? “De turbo-opleiders haalden geen honderd procent scores, maar wel hoger dan gemiddeld”, stelt van Neck. “En ja, als hun methode op deze manier onderuit is gehaald, dan gaan we aan dalende slagingspercentages misschien wel zien dat het verwijderen van de voorspelbaarheid effect heeft gehad.”

Gerichte examentrainingen blijven ondertussen gewoon doorgaan. Zoals iedereen op de middelbare school ook zijn Franse woordenlijst voor een proefwerk in zijn hoofd stampte, worden de verkeersregels in het hoofd gestampt voor het theorie-examen. Met het aanmerkelijke verschil dat we niet dagelijks Frans hoeven te spreken, maar wel (vaak) dagelijks in de auto zitten. Daar mag een kandidaat ook best zelf bij stilstaan.

Lars Verpalen

Lees ook: Flinke reeks vragen geschrapt uit theorie-examen CBR na onderzoek