Rijles vanuit de vaardigheden die de rijbewijsleerling al van nature heeft. Dat is het uitgangspunt van een nieuwe leermethode HappyNDrive. “Lessen zijn tegenwoordig te veel gericht op gedragingen, het afwerken van checklists. Er wordt nauwelijks meer verteld hoe de leerling situaties moeten interpreteren”, zegt Jan Voerman, bedenker van de leermethode. Inmiddels doen zes rijscholen mee aan het nieuwe leertraject.

De lesmethode HappyNDrive is 15 september voor het eerst gebruikt door Rijschool Alphenaar. Momenteel geven zes rijscholen deze opleiding. De 71-jarige bedenker Jan Voerman heeft zelf zo’n dertig jaar lang rijles gegeven. “Ik heb me bezig gehouden met hoe ons brein werkt: de samenwerking met onze ogen, gedachten en gevoel. Wat vanuit de wetenschap bekend is, combineer ik met wat ik bij mijn klanten heb gezien”, zegt Voerman.

De lesmethode is overigens niet helemaal nieuw. Voerman heeft dertig jaar geleden een vergelijkbare methode geïntroduceerd onder de naam Inzichtelijke Praktijkinstructie. “De basis is hetzelfde gebleven, maar we hebben het verder ontwikkeld.”

Protocollen

HappyNDrive (de ‘N’ is van Natuurlijk) moet de leerlingen ervan bewust maken hoe dit proces van de samenwerking tussen de ogen en het brein werkt en hoe ze de vertaalslag kunnen maken achter het stuur. Voerman ziet dat veel rijinstructeurs de leerlingen een rits aan opdrachten aanleert, waardoor het gevaar op de loer ligt dat de leerling geobsedeerd raakt door wat de instructeur en de examinator van hem of haar willen zien. De leerling zou meer vanuit ‘de natuurlijke beweging’ moeten leren rijden, meent Voerman.

“Lessen zijn te veel op protocollen en gedragingen gebaseerd, het afwerken van een checklist. Het gaat niet meer om de inhoud”, zegt Voerman. “Er wordt niet verteld hoe je sommige situaties moet interpreteren. Je kunt tegen de leerling zeggen: kijk verder weg. De leerling kijkt dan wel, maar ze weten niet wat ze moeten zien. Je gaat daar pas iets zien als je ook de behoefte voelt om verder weg te kijken.”

Automatisme

Voerman maakt de vergelijking met het automatische, onbewuste gedrag dat mensen hebben wanneer ze lopen of fietsen. “Dan houden we ons ook niet bezig met protocollen. Lopend op het trottoir zie ik op vijftien meter afstand al een moeder met kinderwagen recht op mij af komen, waarop ik anticiperen, ook al ben ik mij daar niet eens altijd bewust van. Dat zit in onze natuur.” Die natuurlijke reactie verandert wanneer je als bestuurder zo’n vijftig kilometer per uur rijdt.  “Dan moet ik dus al op 150 of 200 meter voor me dingen ontdekken, om naar verhouding evenveel tijd en ruimte over te houden voor het interpreteren en er rustig op te reageren. Dat zó ver vooruit kijken, en daar dan daadwerkelijk zien wat er toe doet, zit niet in onze natuur. Niemand doet dat automatisch, dat moet je leren. Ik noem het visuele informatiemanagement. ”

Voerman geeft een voorbeeld uit zijn eigen rijles. “Ik reed met een leerling door een straat, waar 150 meter verderop het bord voorrangskruispunt al goed te zien was. Wij hadden voorrang. Zo’n veertig meter na dit bord komt er een auto uit rechter zijstraat. Ik vraag aan de leerling wat hij gaat doen. ‘Eh, ja, voorrang verlenen’, zegt hij dan. Hij gaat pas nadenken op het moment dat die zijstraat met de van rechts naderende auto in beeld komt, terwijl al die tijd daarvoor het voorrangsbord op zijn netvlies heeft gestaan.”

Online praktijkboek

Om het idee achter HappyNDrive aan leerlingen uit te leggen, is een online praktijkboek ontwikkeld met daarin tekst en video’s. Het boek moet leerlingen al kennis laten maken met het verder vooruit kijken en het daadwerkelijk zien van de situatie. “Zo hoeft de rijinstructeur de methode niet mondeling uit te leggen, wat bovendien voor de leerling een hoop kostbare tijd en dus geld bespaart.”

“Je krijgt al direct in de eerste rijles een heel andere leerling achter het stuur”, zegt Arjen Alphenaar, de eerste HappyNDrive-instructeur. “Het hele proces van ze verder weg leren kijken en het gevoel krijgen van de auto, koersvastheid en de omgang met het verkeer verloopt zo super snel.”

Gratis cursus

Rijinstructeurs kunnen een digitale cursus volgen die tot 31 januari gratis is. Wanneer ze ook de digitale toets succesvol hebben afgerond, kunnen ze zich gecertificeerd HappyNDrive-instructeur noemen. Voerman: “Het is best een grote omschakeling voor rijscholen, maar de deelnemende rijscholen zijn er enthousiast over. Ik zou het zonde vinden als deze lesmethode verloren zou gaan, daar is die te mooi voor.”

Wil je ook de nieuwsbrief van VerkeersPro ontvangen? Vul hier jouw e-mailadres in: