Hoewel de eisen nog niet definitief zijn vastgesteld, zijn de aspecten waarop getoetst worden én de kosten van het Rijleskeurmerk inmiddels bekend. Dat nieuws heeft de afgelopen week een hoop reuring veroorzaakt binnen de rijschoolbranche. Waarom moet het keurmerk gemiddeld 300 euro per jaar kosten? En hoe gaat het keurmerk het kaf van het koren scheiden? We spraken met René Ungerer, directeur van Centrum voor Certificatie, de instantie die het keurmerk onder zijn hoede heeft.

Op de Nationale Rijschooldag, georganiseerd door vakblad RijschoolPro, werd de komst van het keurmerk dit najaar bekendgemaakt. Initiatiefneemster Irma van den Berg is tevens redacteur van het vakblad Rij-instructie. Op de website van het magazine werd afgelopen weekend de kosten van het keurmerk  bekendgemaakt: gemiddeld 300 euro per rijschool per jaar, afhankelijk van het aantal instructeurs en vestigingen.

Die eisen zijn nog niet definitief. Ze worden momenteel voorgelegd aan een werkgroep met rijschoolhouders die betrokken zijn bij het project. Ook draait er momenteel een pilot met twee rijscholen. Hieruit kunnen ook nog nieuwe of aanvullende eisen voortkomen.

Wel zijn de grote lijnen al bekend, vertelt René Ungerer (foto). Zo worden er eisen gesteld aan de instructeur, bijvoorbeeld een VOG, en aan de rijinstructie. De lesauto moet aan enkele voorwaarden voldoen en de verkeersleermiddelen moeten up to date zijn. Daarnaast zijn er eisen op het gebied van het aantal examens, theorielokalen, administratie en bedrijfsvoering. Op 2 januari 2019 wordt het hele eisenpakket gepubliceerd op de website van het Rijleskeurmerk.

De eerste publicaties over het Rijleskeurmerk hebben al veel reacties van rijscholen opgeleverd. Hoe hebben jullie dit ervaren?

“Wanneer je een keurmerk lanceert, dan kun je verwachten dat er veel reacties komen, zowel positief als negatief. Het keurmerk is opgericht vanwege de reputatie van de rijschoolbranche: die is niet altijd goed. Ik vind het daarom verbazingwekkend dat er nog geen keurmerk is voor rijscholen.”

“Er zijn mensen die heel enthousiast reageren en benieuwd zijn. Tegelijkertijd vinden malafide rijscholen een kwaliteitskeurmerk natuurlijk niks. Maar er zijn ook rijscholen die 300 euro te veel vinden. Het is logisch dat ze nadenken over wat het hen gaat kosten. Maar het belangrijkste is dat je straks over een onderscheidend middel beschikt. Het keurmerk is professioneel opgezet. Het erkenningsschema bevat degelijke eisen en is goed toetsbaar.” Lachend: “Je hoort dit natuurlijk van iemand die er zelf aan werkt, maar het zit gewoon goed in elkaar. Daarom denk ik dat het de kritiek goed zal doorstaan.”

Als je nagaat wat het ons al heeft gekost, is de 300 euro eigenlijk een spotprijs

“Tijdens het congres (Nationale Rijschooldag, NK) zag je dat de drie voorzitters van de brancheorganisaties een gezamenlijk doel hebben: de kwaliteit van de branche verhogen. De overheid heeft dit deels aan de markt overgelaten. Overigens zie je dit ook in andere sectoren. Wij willen daar graag bij helpen. Sinds Irma van den Berg drie jaar geleden voor het eerst bij ons binnenkwam met het idee voor een keurmerk, hebben we hier fors in geïnvesteerd. Niemand heeft daar nog iets aan verdiend. Als je nagaat wat het ons al heeft gekost, is de 300 euro eigenlijk een spotprijs.”

Kunt u die 300 euro per jaar onderbouwen?

“Het gaat erom dat de dienstverlening die wij leveren, die 300 euro ook waard is. Ik kan een hele onderbouwing geven van wat het ons gekost heeft om dit op te zetten, maar kijk alleen al naar andere certificeringstrajecten: die zijn niet goedkoper dan 500 euro. We hebben een secretariaat dat uren maakt, we moeten een website ontwikkelen inclusief de bijbehorende software en we moeten auditers opleiden en op pad sturen. Enerzijds willen we toegankelijk zijn wat betreft de prijs, anderzijds willen we ook op een goede manier kunnen toetsen. Wat mij betreft doen we onze onderzoeken veel vaker op locatie, maar door dit ook schriftelijk te doen, kunnen we de kosten drukken.”

Hoe ziet de toetsing er precies uit?

“We werken met een cyclus van drie jaar. Het eerste jaar, bij de aanmelding van een rijschool, wordt het bedrijf op locatie getoetst. Wanneer de rijschool is gecertificeerd, volgt in het tweede en derde jaar een schriftelijke audit. Het vierde jaar vindt weer een audit op locatie plaats. Wanneer een rijschool niet door de audit heen komt, heeft het bedrijf acht weken de tijd om alsnog aan de eisen te voldoen.”

“Op dit moment zijn we bezig met het opleiden van vijf auditers. Onafhankelijkheid is hier heel belangrijk. We hebben daarom bewust gekozen voor medewerkers die niets met de branche te maken hebben. Met het auditen willen we ook een toegevoegde waarde kunnen bieden. De bezoeken zijn aangekondigd, we willen niet als politieagenten optreden. Een auditer adviseert niet op vakinhoudelijk gebied, maar kan wel bepaalde normen uitleggen, of bijvoorbeeld tips geven over hoe bepaalde processen efficiënter kunnen.”

Met het Rijleskeurmerk willen jullie ‘het kaf van het koren scheiden’. Welke eisen moeten daar vooral aan bijdragen?

“Ik neem als voorbeeld een rijschoolhouder uit de regio Rotterdam. Hij vertelde me dat hij leerlingen van andere rijscholen krijgt, die eerder gezakt zijn op onderdelen die nog nooit zijn behandeld in de les. Wij willen er zeker van zijn dat rijscholen die gecertificeerd zijn, wél alle onderdelen doornemen. Daarom hebben we een bijlage opgesteld met 37 verplichte lesonderdelen. De audit vindt dan plaats op basis van gesprekken en, onder andere, de instructiekaart. Het kan zijn dat een rijschool geen instructiekaarten heeft, maar wel alle lesonderdelen behandelt. Wij zullen altijd naar ‘positief bewijs’ zoeken. Dus hoe meer een rijschool registreert, hoe gemakkelijker de audit wordt. Wordt er bijvoorbeeld niet met een instructiekaart gewerkt, dan wordt het een lastig verhaal.”

We ontkomen er niet aan een eis met betrekking tot het slagingspercentage te stellen

“Een andere eis is het slagingspercentage. Een rijschool mag niet meer dan een bepaald percentage naar beneden afwijken van het landelijk gemiddelde. Dit is een lastig aspect waar we veel over hebben gediscussieerd. Toch ontkomen we er niet aan een eis met betrekking tot het slagingspercentage te stellen. Wij geloven dat als steeds meer leerlingen voor een rijschool kiezen met het keurmerk, het gemiddelde slagingspercentage uiteindelijk vanzelf omhoog gaat. Dan komen er namelijk leerlingen van rijscholen die goed onderricht zijn. Dan heeft het CBR ook minder problemen en kunnen wij misschien de eis van het slagingspercentage op den duur laten vervallen.”

De LBKR heeft zich min of meer verbonden met het keurmerk. Hoe zit het met die samenwerking?

“Het keurmerk staat los van de LBKR. Er is geen enkele juridische binding. Nadat wij de eisen hadden opgesteld, zochten we naar draagkracht vanuit de branche. Irma heeft met verschillende partijen gesproken, waaronder de LBKR. LBKR omarmde het idee vanwege het door hen in het manifest beoogde kwaliteitsregister. Zij hebben zich vervolgens aangesloten bij de werkgroep.”

“Wij willen in de toekomst niet alleen samenwerken met rijscholen, maar ook medewerkers van het CBR en IBKI. We willen graag weten wat zij belangrijke eisen vinden. Ook denken we aan organisaties als Veilig Verkeer Nederland, organisaties voor verkeersslachtoffers en het ministerie. Ik kan me voorstellen dat zij hele goede tips hebben. Bijvoorbeeld voor nieuwe verplichte lesonderdelen, die nu door nog geen enkele rijschool behandeld worden. Dan heb je een innovatief keurmerk. Maar laten we eerst het keurmerk maar eens introduceren op 2 januari. Als er nu te veel partijen meedenken, kan dat ook leiden tot vertraging.”

Er is nog weinig aan marketing gedaan. Heeft een keurmerk wel zin als de consument er niet mee bekend is?

“Eerlijk gezegd is dit inderdaad nog geen sterk punt van ons. Maar ook hier hebben we te maken met de kosten van het keurmerk: we hebben ons met name gericht op het stellen van goede eisen en het uitvoeren van goede audits. Als er een kwalitatief goede uitrol is geweest en de markt vervolgens aangeeft dat de marketing belangrijk is, dan moeten we hier ook gezamenlijk met de markt een bedrag voor reserveren.”

“Toch zie ik nu al veel kansen voor rijscholen. Zij kunnen vertellen dat ze door een onafhankelijk instituut zijn beoordeeld en dat ze aan alle eisen voldoen die zijn opgesteld door kritische rijschoolhouders. Elke rijschool krijgt straks zijn eigen pagina op onze website. Als je als rijschool kunt verkondigen dat je de eerste van jouw provincie of regio bent met het Rijleskeurmerk, dan is dat goud waard.”

Lees ook: Nieuw Rijleskeurmerk op 2 januari ingevoerd