De meeste luchtautomaten bij tankstations zijn onduidelijk en van slechte kwaliteit. Dat stelt Stichting Band op Spanning. “Het oppompen van autobanden gebeurt zelden goed”, zegt Laurens Drogendijk van de stichting. De organisatie heeft daarom de Slimme Bandenpomp ontwikkeld. De automaat, die werkt op zonne-energie, begeleidt gebruikers stap voor stap bij het controleren van hun bandenspanning.

Ze zijn gemeengoed bij vrijwel elk tankstation. De luchtautomaten met de bekende plus- en minknop. Een kind kan de was doen, zou je zeggen. Maar zo eenvoudig is het niet, blijkt uit onderzoek van de ANWB. Zo’n 60 procent van de Nederlandse automobilisten rijdt rond met een te lage bandenspanning. “Er is veel te weinig aandacht voor het belang van de juiste spanning”, vindt Drogendijk. “Onderspanning is een probleem. Juist in tijden waarin we moeten werken aan het terugdringen van de CO2. Wie rondrijdt met onderspanning verbruikt meer brandstof en stoot dus automatisch meer uit.”

Band op Spanning is vooral bekend als organisatie die bedrijven, overheidsinstanties en particulieren helpt bij het controleren van hun bandenspanning. De medewerkers komen met mobiele apparatuur naar parkeerterreinen of garages en lopen daar de banden stuk voor stuk na. “Sinds 2011 hebben we ook onze eigen autopomp. De eerste plaatsten we destijds bij het hoofdkantoor van de ANWB. Inmiddels zijn er verdeeld over het land 93 neergezet.”

Veiligheid en slijtage

Niet alleen uit het oogpunt van verbruik en uitstoot is het van belang om regelmatig de bandenspanning te controleren, er zijn meer voordelen. “Banden die de juiste spanning hebben, zijn veiliger. Met onderspanning hebben auto’s een langere remweg en kunnen banden sneller klappen. Bovendien slijt het rubber eerder en maken banden die onvoldoende opgepompt zijn meer lawaai dan banden die wél de juiste spanning hebben.”

De luchtautomaten die bij menig tankstation staan, zijn Drogendijk een doorn in het oog. “Het oppompen van autobanden is geen ‘rocket science’, maar de standaard automaten houden geen rekening met bepaalde belangrijke factoren. Daardoor is het maar zeer de vraag of gebruikers na het oppompen wel met de juiste bandenspanning vertrekken.”

Er zijn volgens Drogendijk verschillende onderzoeken gedaan die aantonen dat dit vaak niet het geval is. “Achmea heeft dit in 2018 onderzocht en kwam tot de conclusie dat bijna 60 procent van de automobilisten bij het oppompen van de banden geen rekening houdt met de noodzakelijke correctie bij opgewarmde banden. In 2017 kwam de BOVAG zelfs op bijna 93 procent van de automobilisten die niet weten hoe ze moeten corrigeren bij opgewarmde banden. En al die auto’s rijden dus met een te lage spanning of zelfs een (onbewust) verlaagde spanning weer weg bij de luchtpomp op een tankstation. Doodzonde van de moeite, want met beter werkende apparatuur hebben ze wel profijt van hun eigen inspanning.”

Aantal bar

Het begint bij het achterhalen van de juiste spanning. “In het instructieboekje en in de tankklep is te vinden hoeveel bar erin moet. Regelmatig komt het voor dat er een andere bandenmaat onder de auto ligt. Daar moet je rekening mee houden. En wat te denken van de temperatuur. Ook die heeft direct invloed op de bandenspanning. Rijd je rond op winterbanden? Tel dan 0,2 bar bij je adviesspanning op.”

Al deze factoren zijn meegenomen in de werking van de slimme autopomp. Gebruikers kunnen bovendien hun kenteken direct invoeren op het touchscreen om zelf hun automerk en -model te selecteren en de gewenste bandenspanning bij de gemonteerde bandenmaat te kiezen. “Wij zijn de enige organisatie in Nederland met een dergelijke database. Het bevat ruim 50.000 combinaties van merk, model, type, bandenmaat en adviesspanning. Op een kaart bij een tankstation tref je doorgaans 250 combinaties met adviesspanningen aan.”

Lek of scheur

Een groot nadeel van de bekende automaten is dat je met z’n tweeën moet zijn om te weten hoeveel bar er nog in de band zat. “En dat is belangrijke informatie. Het komt geregeld voor dat er een klein lek in een band zit. De spanning kan dan veel te laag zijn – bijvoorbeeld 1 bar – maar dat heb je zelf niet altijd direct door. Bij onze pomp zie je op het scherm per band precies wat de bandenspanning vooraf was. Is deze lager dan 1,4 bar, dan krijg je een waarschuwing dat de spanning erg laag is met het advies een garage op te zoeken. Banden onder de 0,4 bar krijgen zelfs een dringend advies eerst goed te checken of er geen inrijding in de band zit om vervolgens de band op te pompen, met het advies binnen enkele dagen nogmaals de spanning te checken en de lekke band te vervangen.”

De slimme bandenpomp staat onder meer bij bedrijven en op grote parkeerterreinen bij winkelcentra of bouwmarkten. Op de website van de stichting zijn alle locaties terug te vinden.

Lees ook: Nederlandse automobilist rijdt met veel te lage bandenspanning rond