Het totale reistijdverlies op het hoofdwegennet zal in 2024 naar verwachting zijn toegenomen met 23 procent in vergelijking met 2018. Het gebruik van de trein groeit tussen 2018 en 2024 naar verwachting met 16 procent. Dit zijn een aantal bevindingen uit het Mobiliteitsbeeld 2019 van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).

De onderzoekers ramen de totale toename van het wegverkeer op het hoofdwegennet in 2019 op 1,4 procent en die van de voertuigverliesuren op 3,2 procent. Het relatieve reistijdverlies – in uur/km – zal in 2019 naar verwachting toenemen met 1,8 procent ten opzichte van 2018.

Voertuigverliesuren of het reistijdverlies van voertuigen wordt berekend door het rijden in files (snelheden tot 50 km/uur) en langzaam rijden (tussen 50 en 100 km/uur) af te zetten tegen een referentiesnelheid van 100 km/uur. Deze snelheid is een benadering van de gemiddelde snelheid bij de vrije afwikkeling van het verkeer.

Extra asfalt

Voor de totale periode 2019-2024 verwacht het KiM een groei van 8 procent van het wegverkeersvolume op het
hoofdwegennet en van 5 procent voor het totale wegverkeer in Nederland. “Deze groei wordt veroorzaakt
door, in volgorde van belangrijkheid: de economische groei, het groeiende aantal inwoners en de wegcapaciteit”, schrijven de onderzoekers. De stijgende reële brandstofprijzen drukken volgens hen de groei van het verkeersvolume.

Een uitbreiding van de wegcapaciteit zal de verwachte groei ‘slechts gedeeltelijk’ opvangen. Het totale reistijdverlies op het hoofdwegennet zal hierdoor in 2024 zijn toegenomen met 23 procent in vergelijking met 2018, verwacht het KiM. Het reistijdverlies per afgelegde kilometer op het hoofdwegennet zal in 2024 zijn toegenomen met 14 procent ten opzichte van 2018.

Spoor

Het KiM raamt de groei van de afgelegde afstand per spoor bij NS voor het gehele jaar 2019 op 3,6 procent. De afgelegde afstand met bus, tram en metro zal dit jaar waarschijnlijk toenemen met 0,7 procent. In 2020 groeit de afstand die reizigers afleggen met de trein en met bus, tram en metro naar verwachting met respectievelijk 2,6 procent en 2,0 procent.

Het gebruik van de trein groeit tussen 2018 en 2024 naar verwachting met 16 procent. “Deze groei wordt vooral veroorzaakt door, in volgorde van belangrijkheid: een stijging van het reële inkomen, de bevolkingsgroei en een betere kwaliteit van het treinproduct”, schrijven de onderzoekers. Het gebruik van bus, tram en metro groeit tussen 2018 en 2024 vanwege dezelfde redenen naar verwachting met 10 procent.

Afgelopen jaren

Hoe ontwikkelden deze cijfers zich afgelopen jaren? Het totale reistijdverlies op het hoofdwegennet nam in de periode 2010-2018 toe met 1 procent. Na een daling in de periode 2010-2013 is de congestie sinds 2013 weer gestegen. De tijdelijke daling heeft volgens de onderzoekers deels te maken met de economische crisis, waardoor er met name minder vrachtverkeer op de weg was. Een andere oorzaak van de daling is volgens hen dat het wegennet in deze periode fors is uitgebreid met extra rijstroken. De verkeersomvang nam tussen 2010 en 2018 toe met zo’n 15 procent.

Gemiddeld leggen Nederlanders binnen de eigen landsgrenzen jaarlijks grofweg 11.000 kilometer per persoon af. Dit komt neer op een totale jaarkilometrage van ruim 187 miljard kilometer.

Autogebruik in de stad

De verdeling over de vervoerwijzen is tussen 2010 en 2017 nauwelijks gewijzigd, blijkt uit het onderzoek. De auto is goed voor bijna 75 procent van de in totaal door autobestuurders en autopassagiers afgelegde afstand. Dit aandeel is tussen 2010 en 2017 gelijk gebleven. Het treingebruik is goed voor 10 procent van de afgelegde afstand, bus, tram en metro samen voor 3 procent en de fiets voor ongeveer 8 procent.

Het gebruik van de auto is dominant in Eindhoven en Rotterdam, met 52 procent respectievelijk 45 procent van alle gemaakte verplaatsingen. Het autogebruik in Amsterdam (31 procent) en Utrecht (27 procent) ligt aanzienlijk lager. In deze steden hebben de zogenoemde ‘active modes’ lopen en fiets juist een hoog aandeel in de gemaakte verplaatsingen: 46 procent voor Amsterdam en 44 procent voor Utrecht.

Lees ook: 

• Meer tijdverlies door files in eerste vier maanden van 2019
• Vrachtwagen zorgt maar beperkt voor file 
• Kans op meer en langere files in 2020