Verkeerseducatieprogramma’s waarbij jongeren op 14- tot 16-jarige leeftijd geleerd wordt zich bewust te zijn van risico’s in het verkeer, hebben een positief effect op de verkeersveiligheid. De houding en gedragsintenties van de deelnemers wordt zichtbaar verbeterd. Dat blijkt uit een studie van de SWOV naar RoadSense van Mercedes-Benz.

RoadSense richt zich op jongeren tussen 14 en 16 jaar en heeft als doel het aantal verkeersongevallen terug te brengen. Het onderzoek van de SWOV laat zien dat jongeren die het RoadSense-programma hebben gevolgd zich meer bewust zijn van de risico’s in het verkeer. Dat leidt weer tot positief gedrag en dat maakt de deelnemers tot bijrijders met verantwoordelijkheidsgevoel.

Scholieren

Nederland is na Duitsland en Engeland het derde land waar RoadSense werd geïntroduceerd. Sinds maart van dit jaar hebben circa 700 Nederlandse scholieren in de leeftijd van 14-16 jaar aan het programma deelgenomen. Naar aanleiding daarvan heeft het SWOV een studie uitgevoerd waarbij drie onderzoeksdoelen werden geformuleerd:

1. Het verzamelen van informatie over het gedrag van jonge Nederlandse passagiers, hun blootstelling aan gevaar, hun mening over deze gevaren en de factoren die riskant gedrag kunnen voorspellen.
2. Het meten van de effecten van het RoadSense programma en dan vooral de gedragsintenties/meningen van jonge passagiers.
3. Het bestuderen van de rol van achtergronden zoals leeftijd, sexe, schooltype en de mate waarin deelnemers al eerder zijn blootgesteld aan gevaarlijke verkeersituaties.

Om dit te onderzoeken, legde het SWOV aan 317 cursisten voor én na de training een uitgebreide vragenlijst voor.

Gevaarlijk rijgedrag

Eén van de belangrijkste conclusies van het onderzoek is dat jonge passagiers inderdaad blootgesteld worden aan gevaarlijk rijgedrag. Deelnemers die al eens zijn ingestapt bij bestuurders die onder invloed van alcohol waren, blijken ‘lossere’ opvattingen te hebben over verkeersveiligheid én vertonen zelf vaker risicovol gedrag. Dit geldt vooral jongens. Het feit dat de sexe de belangrijkste voorspellende factor is als het gaat om risicovol gedrag en dito meningen, is in lijn met eerdere internationale onderzoeken.

Uit het onderzoek blijkt ook dat jonge passagiers er moeite mee hebben om de bestuurder aan te spreken op gevaarlijk (rij)gedrag. Jongeren zijn weliswaar voorzichtig bij het accepteren van een rit, maar bij vrienden stappen ze zelfs in als ze weten dat de persoon in kwestie gevaarlijk rijgedrag vertoont. Ze zijn ervan overtuigd dat de bestuurder uiteindelijk verantwoordelijk is voor de veiligheid.

RoadSense

De effecten van RoadSense zijn gemeten door de vragenlijsten die vooraf door de deelnemers werden ingevuld te vergelijken met de lijsten die na afloop van het programma werden ingeleverd. Daarbij bleek dat RoadSense direct effect had. Alle deelnemers spraken naar aanleiding van het programma de krachtige intentie uit zich veiliger dan voorheen te gaan gedragen in het verkeer.

Bovendien bleek een sterke positieve invloed op de meeste opvattingen met betrekking tot verkeersveiligheid. Een opvallend detail: RoadSense had een extra positief effect op degenen die ooit waren blootgesteld aan het rijden met een bestuurder die onder invloed was van alcohol.

RoadSense maakt jongeren bewust van de riscio’s van het verkeer en dat leidt tot positieve gedragsintenties en verkeersveiligere opvattingen. Na afloop van het programma bleek bovendien dat de deelnemers dit goed kunnen overbrengen op bestuurders die gevaarlijk gedrag vertonen.