Ondanks alle maatregelen die de afgelopen jaren al genomen zijn om de inrichting van bermen veiliger te maken, valt er nog veel winst te behalen. Het aantal bermongevallen met een dodelijke afloop daalt minder snel dan het totale aantal dodelijke ongevallen op de Nederlandse wegen.

Dat stelt de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) in een dieptestudie naar bermongevallen die recent is gepubliceerd. Jaarlijks vinden er in Nederland 230 dodelijke bermongevallen plaats en nog eens 1.100 bermongevallen waarbij een of meerdere mensen gewond raken.

Haaglanden en Hollands Midden

Om meer te weten komen over de oorzaak van bermongevallen heeft SWOV tussen 1 september 2009 en 31 oktober 2010 een dieptestudie gedaan in de politieregio’s Haaglanden en Hollands Midden. De resultaten zijn onder meer vergeleken met een soortgelijk onderzoek dat is uitgevoerd in Zeeland.

In de onderzoeksperiode ging het om 28 bermongevallen, waarvan de meeste eenzijdige ongelukken. Bij de ongelukken waren dertig voertuigen betrokken en 52 inzittenden. Van de inzittenden is 8 procent overleden.

Weekend

De onderzoekers hebben alle ongelukken uitvoerig geanalyseerd door te praten met de betrokken automobilisten, te kijken naar de locatie, de schade aan de voertuigen en naar het eventuele letsel van de inzittenden. Daaruit bleek dat veel ongelukken in het weekend gebeurden, op een 80 km/uur wegen en in een bocht. Jonge mannen tussen de 18 en 24 jaar zijn oververtegenwoordigd onder de bestuurders die in de berm terecht komen.

Na het onderverdelen van de ongevallen in verschillen groepen viel de onderzoekers op dat risicovol rijgedrag de ernstige afloop kent, evenals een ongeluk dat veroorzaakt is doordat de bestuurder schrok van een onverwachte gebeurtenis in het verkeer en daarna plotseling zijn of haar koers wijzigde.

Handboek CROW

In 2004 heeft CROW al een handboek gemaakt met richtlijnen voor het inrichten van veiliger bermen. Dan gaat het onder meer om het verlagen van de snelheidslimiet, het verplaatsen van obstakels tot buiten de vlucht- en bergingszone en het aanbrengen van flauwere taludhellingen. Het opvolgen daarvan verdient volgens SWOV nog altijd hoge prioriteit.

Daarnaast komen de onderzoekers met een uitgebreide scala aan aanvullende maatregelen. Om te voorkomen dat automobilisten van de rijbaan raken denken ze bijvoorbeeld aan het aanbrengen van overdwarse ribbels op de rijstrook voor de bocht, inspectie van krappe bogen en bebakening ervan en voorlichting over routekeuze.

Minder kans op letsel

Maatregelen die de kans op ernstig letsel moeten verminderen zijn bijvoorbeeld het overkappen van sloten met een wildrooster, wielklemconstructies toepassen in bochten met een krappe boogstraal en een voertuigsysteem dat voorkomt dat bestuurders erg abrupte stuurbewegingen kunnen maken.

Om bestuurders die in de berm dreigen te raken meer tijd en ruimte te geven voor correctie denkt SWOV onder meer aan: het verplaatsen van obstakels en aanbrengen van flauwere taludhellingen.