Informatietechnologie maakt auto’s en de wegen waarover ze rijden steeds slimmer. Daardoor ontstaan nieuwe mogelijkheden die ingezet kunnen worden om bestuurders veiliger te laten rijden. Maar hoe dwingend mag een nieuw verkeerssysteem ingrijpen in het rijgedrag van de bestuurder? Dat is een van de centrale vragen in de studie ‘Op advies van de auto’ van het Rathenau Instituut en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e).

Beide onderzoeksinstituten brengen verschillende mogelijkheden in beeld van technologie om het rijgedrag te beïnvloeden. Te denken valt aan sleutels die de snelheid van jonge bestuurders beperken, remmen die uit zichzelf een botsing voorkomen of waarschuwingssystemen die ingrijpen als een bestuurder in slaap dreigt te vallen achter het stuur. Maar ook het alcoholslot is een voorbeeld van dergelijke technologie.

Informatievoorziening

Het zijn allemaal kansrijke ontwikkelingen, maar het Rathenau Instituut en de TU/e vragen zich af hoe ingrijpend de invloed van technologie op automobilisten moet of mag zijn. Welke taken moet de auto overnemen van de bestuurder en in welke situatie? En hoe garandeer je de kwaliteit van de informatie die de auto binnenkomt nu steeds meer private partijen zich gaan richten op informatievoorziening voor het verkeer. Ze besteden daarom ook aandacht aan zaken als aansprakelijkheid, veiligheid en keuzevrijheid. Ook vinden ze dat de overheid meer oog moet hebben voor de impact van nieuwe technologie.

Volgens de onderzoekers moet de context leidend zijn bij de afweging wanneer dwingend ingrijpen gerechtvaardigd is en wanneer niet. Dat vraagt om een uitgebreide discussie over de morele, ethische en juridische kanten. Die discussie wordt volgens de onderzoekers nu nog te weinig gevoerd. Ook is er nog te weinig oog voor de veranderende rol van de overheid.